ธรรมะจากพระผู้รู้ - ฉบับที่ ๗๖

พระอาจารย์ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

ถาม ทำไมการเรียนรู้ทุกข์ ทำให้เราไม่ทุกข์ได้คะ?

การปฏิบัติธรรมคือการเรียนรู้ตัวเอง เราจะเรียนรู้จนกระทั่งวันนึงนะ ?
เราสามารถมีชีวิตอยู่แบบไม่ทุกข์ มีความทุกข์น้อยๆ หรือไม่ทุกข์เลย ?
ไม่ทุกข์เลยนี่ฆราวาสทำยาก ชีวิตของฆราวาสมันปนเปื้อนมาก ?
อยู่ที่เราจะเรียนรู้ตัวเองนะ ความทุกข์มันอยู่ที่กาย ความทุกข์มันอยู่ที่ใจเรา ?
จะเรียนรู้ลงที่กายที่ใจ จนกระทั่งสามารถไม่ทุกข์ได้ ?
กายกับใจมันทุกข์นะ แต่เราไม่ทุกข์กับมันด้วย
อยู่ที่ความไม่ยึดถือ ไม่ยึดถือแล้วไม่ทุกข์ เป็นศาสตร์ที่แปลกมาเลย ?
ศาสตร์ทั้งโลกต้องการความพ้นทุกข์ ต้องการหนีทุกข์ ไม่อยากเจอทุกข์ ?
ศาสนาพุทธกลับสอนให้รู้ทุกข์ ให้เรียนรู้ไป ?
ปัญหาอยู่ที่ไหนก็เรียนรู้มันเข้าไป ไม่หนีนะ คนในโลกชอบหนีปัญหา ?
เวลากลุ้มใจขึ้นมาก็ไปดูหนังฟังเพลง กินเหล้า อะไรอย่างนี้ ?
หนีปัญหาไป ถ้าไม่หนีปัญหาก็วิ่งชนเลย ไม่สามารถจะทำตัวเป็นแค่ผู้สังเกตการณ์ ?
ถ้าทำตัวเป็นผู้สังเกตการณ์นะ เห็นปรากฏการณ์มันผ่านต่อหน้าต่อตา ?
เราเป็นแค่คนดูไม่ได้เดือดร้อนด้วย
เหมือนเราเห็นคนอื่นไม่สบาย เราไม่ได้กลุ้มใจด้วย ?
พอเราเห็นว่าร่างกายเราไม่สบายเราก็กลุ้มใจ ?
เราจะสามารถฝึกจนกระทั่งเห็นกายเห็นใจอันนี้เหมือนเห็นกายเห็นใจคนอื่น ?

ความจริงมันลึกซึ้งกว่านั้นไปอีกขั้นนึง คือเห็นว่ามันไม่มีคนเลย ?
นี่ฟังแล้วยากนะ แต่ว่าถ้ารู้วิธีปฏิบัติแล้วไม่ยาก วิธีปฏิบัติก็คือรู้สึกตัวขึ้นมาก่อน ?
สเต็ปที่หนึ่งนะรู้้สึกตัว คนในโลกไม่รู้สึกตัว ไม่เคยมีคนรู้สึกตัวหรอก มีแต่คนหลง?
คนส่วนใหญ่หลงไปอยู่ในโลกของความคิด คิดไปเรื่อยๆ วันๆรู้เรื่องที่?
ใจมันหนีไปคิดนะ มันไม่รู้กายไม่รู้ใจ เรียกว่าเราหนีความจริงไป งั้นต้องรู้สึกตัวนะ ?
สเต็ปที่หนึ่งรู้สึกตัว พอรู้สึกตัวแล้วอย่ารู้สึกอยู่เฉยๆ ให้คอยรู้กายให้คอยรู้ใจไว้ ?
กายกับใจก็จะแสดงไตรลักษณ์ให้ดู ไม่เที่ยง มันมีแล้วไม่มี ไม่มีแล้วก็มี ?
มันเป็นทุกข์คือมันถูกบีบคั้นอยู่ตลอดเวลา

ร่างกายถูกเวทนาบีบคั้น นั่งอยู่ก็เมื่อยใช่มั้ย ต้องขยับ ยืนก็เมื่อย เดินก็เมื่อย ?
นอนก็เมื่อย นี่มันถูกความทุกข์บีบคั้นอยู่ตลอดเวลา ?
หายใจออกก็ทุกข์นะ หายใจเข้าก็ทุกข์ หายใจไปเรื่อยๆ ?
ลองหายใจออกอย่างเดียวสิ เดี๋ยวก็รู้ว่าทุกข์มั้ย ?
ไหนหายใจเข้าอย่างเดียว ประเดี๋ยวก็รู้ว่าทุกข์มั้ย ?
งั้นเราก็ขยับตัวเปลี่ยนอิริยาบถ ?
หายใจก็เปลี่ยน ออกเป็นเข้า เข้าเป็นออกอะไรอย่างนี้ ?
เรียกว่ามันปิดบังทุกข์ไว้ อิริยาบถปิดบังตัวทุกข์ไว้ ทุกข์ของกาย ?

ส่วนจิตใจเราเป็นทุกข์เพราะว่าถูกตัณหา ?
ถูกความอยากนี่บีบคั้นตลอดเวลา มันถูกบีบคั้น ?
พวกเราภาวนากับหลวงพ่อมาช่วงนึงจะเห็นเลย จิตมันถูกเค้นทั้งวัน ดูออกหรือยัง?
ทันทีที่เกิดความอยากนะ มันมีแรงเค้นเกิดขึ้นในใจ ?
วันๆนะมีแต่ความทุกข์ เพราะวันๆมีแต่ความอยาก ?
เพราะกายนี้ใจนี้เป็นอนัตตา เป็นอนิจจังคือมันมีแล้วมันไม่มี ไม่มีแล้วมันมีขึ้นมา ?
เป็นทุกขังคือมันถูกบีบคั้น เป็นอนัตตาคือคือมันบังคับไม่ได้ มันไม่ใช่ตัวเราที่แท้จริง ?
อย่างร่างกายนี่มันเป็นอนัตตา เพราะจริงๆมันเป็นวัตถุ เป็นส่วนหนึ่งของโลก ?
มนุษย์จริงๆนะ เป็นแค่เศษธุลีขี้ผงเล็กๆในจักรวาลในโลกเท่านั้น เล็กนิดเดียว ?
จะว่าไปแล้วมนุษย์เหมือนสัตว์เลี้ยงของโลกนะ ?
มนุษย์เป็นของโลกแต่มนุษย์คิดว่าโลกเป็นของฉัน มันทุเรศๆนะ ?
คิดว่าโลกเป็นของเรา จริงๆเราเป็นของโลก เป็นเศษขี้ฝุ่นขี้ผงอยู่นะ ?
ร่างกายนี้ไม่นาน หน้าตาในห้องนี้ไม่เกินร้อยปีต้องคืนใช่มั้ย คืนร่างกายนี้ให้โลกไป ?
งั้นร่างกายนะไม่ใช่ตัวเราเพราะมันเป็นวัตถุ เป็นก้อนธาตุ ?
ยืมโลกเขามาใช้ชั่วคราว ถึงวันหนึ่งก็ต้องคืน ?
นี่บางคนก็หวงนะ พอยืมเขามาใช้แล้วก็ไม่รู้ว่าเป็นของยืมมา คิดว่าของเรา ?
อยากให้มันอยู่นานๆ อยากให้มันมีความสุขตลอดไปซึ่งมันเป็นไปไม่ได้ ร่างกายนี้(X)
ร่างกายนี้มันถูกความทุกข์บีบคั้นอยู่ตลอดเวลา ร่างกายวันนึงต้องแตกสลายไปนะ?
เราไปอยากในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้นะ เป็นทุกข์มากขึ้นอีก ทุกข์ทางใจล่ะคราวนี้ ?
พอเราเห็นความจริงว่าร่างกายนี้มันยืมเขามาใช้นะ ?
วันนึงต้องแตกสลายไป รู้ความจริงอย่างนี้แล้วไม่ทุกข์ ?
ร่างกายนี้จะแก่จะเจ็บจะตาย จิตไม่ทุกข์ไปด้วย

ส่วนจิตใจมันเป็นอนัตตาเหมือนกัน ?
ร่างกายเป็นอนัตตาเพราะมันเป็นวัตถุเป็นก้อนธาตุ ?
จิตใจมันเป็นอนัตตาในอีกมุมนึง ในมุมของการที่ว่ามันไม่อยู่ในอำนาจบังคับ ?
อย่างจิตของเรานะมันทำงานทั้งวันทั้งคืน ดูออกมั้ย ?
ใครที่ฝึกมาช่วงนึงนะ ไม่กี่วันก็เห็นแล้วล่ะ ?
จิตมันทำงานทั้งวันทั้งคืน ห้ามมันไม่ได้บังคับมันไม่ได้ ?
ดูออกมั้ยมันทำงานเอง ทำของมันทั้งวันนะ ?
หนีไปคิด ก็หนีของมันเอง ก็ไปของมันเอง ?
ใจมันไหลไป ถลำลงไป ใจหนีไปแล้ว ใจลอย ?
โบราณเรียกดีนะใจลอย นี่มันลอยขึ้นข้างบนเลย ลอยไป ?
ใจมันทำงานได้เอง บังคับมันไม่ได้ ?
มันเป็นอนัตตา หมายถึงว่ามันไม่อยู่ในอำนาจบังคับของเรา ?

ในการที่เรามาคอยเห็นกายเห็นใจนะ?
เป็นไตรลักษณ์ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตานะ ?
ความยึดถือในกายในใจค่อยๆลดลง ถ้าเห็นแจ่มแจ้งนะมันจะไม่ยึดถือเลย ?
ถ้าไม่ยึดถือเลยนะ กายใจเป็นอะไรนะเราจะไม่ทุกข์แล้ว
ทุกวันนี้กายใจเป็นอะไรนิดนึงเราก็ทุกข์แล้ว ?
หนามเกี่ยวหน่อยนึงก็ทุกข์แล้ว เป็นอะไรนิดหน่อยก็ทุกข์แล้ว ?
คนภาวนาดีๆนะเป็นยังไงก็ไม่ทุกข์นะ ?

อย่างหลวงพ่อวันชัยเพิ่งตายไม่นาน หลวงพ่อวันชัยร่างกายมันจะตายนะ ?
นอนดูมันเลย ดูมันตาย งั้นไม่กลุ้มใจกับมันนะ ไม่ได้อยากให้มันไม่ตาย ?
เนี่ยถ้าเราเจ็บหนักจะตาย เราอยากให้มันไม่ตายนะ ?
ทุกข์กลุ้มใจตายเลย นี่ท่านเห็นนะว่าร่างกายมันตาย ?
ท่านยอมรับความจริงว่าร่างกายนี้ถึงวันนึงมันแตกสลาย ?
พอยอมรับได้นะไม่ทุกข์แล้ว เหลือแต่ความทุกข์ทางร่างกาย จิตใจไม่ทุกข์ ?
พอเราค่อยฝึกนะ วันนึงเราจะไม่ทุกข์ ?
อะไรเกิดขึ้นในกายในใจ ใจเราไม่ทุกข์ ?
ขนาดเกิดขึ้นกับกายใจยังไม่ทุกข์เลย แล้วเกิดกับสิ่งอื่นมันจะทุกข์ได้ยังไง ?

ทุกวันนี้เราทุกข์ไปหมดนะ เพราะว่าเรายึดกายยึดใจไว้ก่อนว่าเป็นตัวเรา ?
แล้วก็ยึดสิ่งที่แวดล้อมอยู่ว่าเป็นของเรา ?
กายกับใจเป็นตัวเรา ลูกเมีย สามี ก็เป็นของเรา ?
บ้านของเรา รถของเรา ทรัพย์สมบัติของเรา ?
ชื่อของเรา ตำแหน่งหน้าที่การงานของเรา ของเราทั้งหมดเลย ?
พอของเราเสียไปนะก็เดือดร้อน ถ้าของคนอื่นเสียไปไม่เดือดร้อน?
เราคอยฝึกนะ ฝึกไปแล้ววันนึงมีแต่ความสุขล้วนๆเลย ?
บอกไม่ถูกว่ามีความสุขขนาดไหน ?
สัมผัสความสุขของธรรมะทีแรกนะ เหมือนน้ำตาร่วงเลยนะ อะไรมันจะสุขได้ขนาดนี้ ?
สุขจนเหมือนกับธาตุขันธ์ร่างกายจิตใจของมนุษย์ธรรมดานี่จะอยู่ไม่ได้ ?
มันแทบจะแตกสลายเลย มันสุขมากนะ ?

เคยมีคนคนนึงชื่อพระยามิลินท์ พระเจ้ามิลินท์นะ ?
ไปถามพระนาคเสน บอกเคยได้ข่าวว่า ?
เคยได้ยินเขาพูดกันบอกว่าถ้าบรรลุพระอรหันต์แล้วเป็นฆราวาสเนี่ยต้องตาย ?
ตายในวันเดียวเลย ไม่ใช่เจ็ดวันนะ เจ็ดวันนี่คัมภีร์ชั้นหลัง ?
หลังลงมาอีก ตายในเจ็ดวันนี่มันแหงๆอยู่แล้วตั้งแต่วันอาทิตย์ถึงวันเสาร์ (หัวเราะ)?
ใครๆมันก็ตายในเจ็ดวัน ไม่ตายในวันที่แปด ?
บอกตายในวันเดียว พระเจ้ามิลินท์ก็เลยจัดการเลย?
เนี่ยจุดอ่อนของศาสนาพุทธล่ะ ไปซัดพระนาคเสนเลยบอกว่า ?
ถ้าอย่างนั้นนะอรหัตตผล อรหัตตมรรคนี่นะเหมือนยาพิษแท้ๆเลย ?
โดนเข้าไปแล้วตายเลย ไม่ดีไม่ใช่ของดีของวิเศษ ?
แล้วทำไมพระอยากได้ อยากตายเหรอ ตายวิธีอื่นก็ได้เยอะแยะไปใช่มั้ย ?
พระนาคเสนท่านฉลาดนะ ท่านก็ตอบว่า ไม่ใช่ว่าอรหัตตมรรค อรหัตตผลไม่ดี ?
แต่มันเป็นเพราะว่าธาตุขันธ์กายใจของมนุษย์ทั้งหลายเนี่ยมันไม่ดีพอ ?
มันไม่มีคุณสมบัติไม่มีคุณภาพพอที่จะรองรับสิ่งที่ดีงามปานนั้น ?
ไม่ใช่ว่าอรหัตตมรรค อรหัตตผลไม่ดี ?
แต่ร่างกายจิตใจของเราเนี่ยมันไม่มีคุณภาพพอที่จะรองรับสิ่งที่ดี ?
ถ้าเราอ่านตรงนี้นะ ฟังก็ยังไม่เข้าใจว่าทำไมมันจะตาย ?
ถ้าลองไปสัมผัสเองจะรู้ มันเหมือนจะตายจริงๆนะ ?
มันมีความสุขมากจนร่างกายจิตใจนั้นทนไม่ไหว ?
แต่ว่าไม่ตายหรอกนะ รีบๆไปบวชซะไม่ตาย ?
ถ้าไปอยู่กับฆราวาสนานๆ ก็คงตาย เพราะมันไม่เหมาะ ?
แต่พวกเราอย่ากลัวนะ หน้าตาส่วนใหญ่ชาตินี้ไม่เป็นพระอรหันต์หรอก ?
ไม่ต้องกลัวหรอกนะ พากเพียรให้เต็มที่นะชาติต่อไปอาจจะได้เป็น ?
ชาตินี้ได้โสดาก็บุญเหลือหลายแล้ว ?

ท่านไพศาล (วิศาโล) บอกว่าบุญหลายแล้วได้โสดา ?
อย่าว่าแต่โยมเลย เดี๋ยวนี้พระยังยากเลย ?
ครูบาอาจารย์ท่านบอก มีพระมาเล่านะ ?
หลวงปู่หลอดท่านบอกว่าสมัยก่อนนั้นได้กันเยอะแยะไปหมดเลย ?
คนโน้นก็ได้คนนี้ก็ได้ ใครไม่ได้นี่เชยแหลกเลย ?
บอกมาถึงยุคนี้แล้วบวชกันจนแก่แล้วบางทีเพิ่งจะได้โสดาก็มี ?
ส่วนมากอินทรีย์มันอ่อนลง พวกเราอินทรีย์อ่อนหรือเปล่าไม่รู้นะ ?
สังเกตใจของเราเองสติเราเกิดบ่อยมั้ย จิตใจเราตั้งมั่นมั้ย ?
เราเห็นความจริงของกายของใจบ่อยมั้ย ?
ถ้าสติเราเกิดบ่อย ใจเราตั้งมั่นเป็นแค่คนรู้คนดูบ่อยๆ ?
เห็นความจริงในกายในใจว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาบ่อยๆ ?
เรียกอินทรีย์เรากล้าแข็ง คนที่อินทรีย์กล้าแข็งก็บรรลุเร็ว ?
เรียกขิปปาภิญญา บรรลุเร็ว ?
ถ้าอินทรีย์อ่อนก็บรรลุช้า เรียกว่าทัญธาภิญญา บรรลุช้า?

วันที่? ๘?สิงหาคม?๒๕๕๑?
สวนสันติธรรม?