อยากลบความจำ ยิ่งย้ำความเจ็บ
เมื่อเข้าใจผิด
คิดว่าความทรงจำเป็นของคุณ
เป็นตัวตนของคุณ
ผลคือ คุณจะปฏิบัติกับมันผิดๆ
เพราะคิดว่าตัวเอง
น่าจะจัดการกับมันได้ตามต้องการ
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด
ก็เช่น เมื่อเกิดความเจ็บปวด
จากเรื่องโง่เขลาน่าอับอายที่ตัวเองก่อ
สิ่งที่คุณจะทำทันทีด้วยสัญชาตญาณ
คือ พยายามลืมๆเรื่องที่เกิดขึ้นเสีย
สั่งตัวเองให้เลิกคิดถึงมัน
หรือปลอบตัวเองให้นึกถึงเรื่องดีอื่นๆ
ซึ่งก็สะท้อการหลงสำคัญผิด
คิดว่าจะลบข้อมูลขยะทิ้งไปจากหัวได้ง่ายๆ
พอทำไม่ได้ ก็ขัดเคืองตัวเอง
ทรมานใจว่าทำไมไม่เลิกคิดเสียที
บางคนดีขึ้นหน่อย
พยายามอธิบายตัวเอง
ให้เหตุผลต่างๆนานากับตัวเอง
เช่น ไม่รู้ถือว่าไม่ผิด
หรือให้ความผิดเป็นครู
ที่พลาดพลั้งเพราะเกิดขึ้นเป็นครั้งแรก
แต่ก็อดเสียดายซ้ำซาก
นึกถึงเหตุการณ์ย้ำไปย้ำมา
ด้วยอารมณ์เสียดายแทบขาดใจไม่ได้
ด่าตัวเองอยู่นั่นว่า
ทำไมโง่อย่างนี้วะ
ทำไมไม่ดูให้ดีก่อน
เรื่องตื้นๆแค่นี้ทำไมคิดไม่ออก
หรือนึกว่าปลงตกแล้วในนาทีหนึ่ง
นาทีต่อมาก็งัดความจำเดิมขึ้นมาตอกย้ำ
ซ้ำเติมตัวเองให้เจ็บหนักเท่าเดิม
หรือปวดใจหนักกว่าเก่าเข้าไปอีก
มาทำความเข้าใจกันใหม่
ความจำไม่ใช่สมบัติชิ้นหนึ่ง
ที่คุณนึกจะทิ้งขว้างเมื่อไรก็ได้
มันมีเหตุปัจจัยในการดำรงอยู่
เหมือนมีชีวิตของมันเอง
และอาหารอันโอชะ
ที่หล่อเลี้ยงความจำแย่ๆให้มีอายุยืนนาน
ก็คือความรู้สึกเจ็บปวดรวดร้าวนั่นแหละ
ยิ่งเจ็บมากขึ้นเท่าไร
ยิ่งจำแน่นมากขึ้นเท่านั้น
ยิ่งอยากลืมมากขึ้นเท่าไร
ยิ่งทวีความเจ็บที่ทำไม่ได้แรงขึ้นเท่านั้น
เพียงเข้าใจให้ถูก
เห็นว่าความจำแย่ๆมีเหตุปัจจัยหล่อเลี้ยงเช่นนี้
คุณจะมีท่าทีที่ถูกต้องตามไปด้วย
กล่าวคือ มีสติเล็งที่อาการเจ็บปวด
รู้ว่ามันจะไม่หายไปอย่างรวดเร็วดังใจนึก
รู้ว่ามันมีวูบของการเจ็บขึ้นมาใหม่ได้เรื่อยๆ
รู้ว่ามันมีจังหวะหายไปเองได้ทุกครั้ง
สติเห็นความจริงว่ามันไม่เที่ยงนั้น
จะช่วยให้จิตฉลาดขึ้นทีละน้อย
ภาพความจำ หรือถ้อยคำด่าตัวเองให้เจ็บปวด
จะค่อยๆลดบทบาทไปเป็นเปลือกอยู่ด้านหลัง
แล้วเห็นแก่นที่ด้านหน้า
เป็นตัวความเจ็บปวด
แสดงความเกิดเอง หายเอง
ทนอยู่ไม่ได้ด้วยตัวเอง
แค่เห็นความรู้สึกเป็นทุกข์
โดยความเป็นของไม่เที่ยงได้บ่อยๆ
ความทุกข์ก็ไม่มีอุปาทานเป็นที่ตั้งแล้ว
ไม่มีอาหารอันโอชะหล่อเลี้ยงชีวิตมัน
แบบต่อความยาวสาวความยืดแล้ว!
ดังตฤณ
กุมภาพันธ์ ๖๓