จากใจ บก.ใกล้ตัว - ฉบับที่ ๒๔๗

เลี้ยงคนอย่างไร ได้คนอย่างนั้น

จะรู้ว่ามีธรรมะแค่ไหน

ไม่ใช่ดูกันที่เข้าใจข้อธรรมพิสดารเพียงใด

แต่ต้องดูว่าฝึกอะไรอยู่จริงๆบ้าง

อย่างเช่นถ้าคิดเจริญสติ ให้ถามตัวเองว่า

เราเอาปัญหาในออฟฟิศมาเป็นโอกาสฝึก

หรือใช้เป็นข้ออ้างว่ายุ่ง วุ่นวาย ไม่มีเวลาเจริญสติ

สิ่งที่ใช้เป็นเครื่องเจริญสติได้ดีที่สุด

คือการแก้ปัญหาเรื่องคน

ธรรมดาเมื่อเกิดปัญหาเกี่ยวกับคน

จิตใจเราจะปั่นป่วนว้าวุ่นตามดีกรีของปัญหา

ถ้าไม่ฝึกเอากับของจริง

ทุกคนจะมีอัตตาเป็นตัวตั้งในการแก้ปัญหา

โมโหขึ้นมาจะอดไม่ได้ อยากด่าให้เจ็บ

แถมบางคนมีพรสวรรค์ในการสร้างศัตรู

ด่าทีเดียว คนถูกด่าปฏิญาณขอจองเวรไปทุกชาติทันที

การฝึกจริง ต่างจากการแกล้งทำเป็นไม่โกรธ

ต่างจากการสวมหน้ากากคนใจเย็น

และยิ่งไม่ใช่แสดงละคร

ตั้งต้นขึ้นมาพูดดีๆให้ตายใจ

เสร็จแล้วตลบหลัง ใช้คำเจ็บๆให้ปวดแสบปวดร้อน

อย่างนี้คนจะนึกเกลียด

แล้วก็ไม่รู้สึกแม้แต่น้อยว่าคนด่านี้เท่เหลือร้าย

การฝึกจริง เริ่มจากการจำให้แม่นๆว่า

เราต้องการอะไรจากการคุยกับคนคนหนึ่ง

อยากให้เขาสำนึก

อยากให้เขาเปลี่ยนแปลง

หรืออยากให้เขารู้ตัวว่ากำลังจะโดนไล่ออกแล้ว

การนึกถึงเป้าหมายให้ชัดเจนสำคัญมาก

ตอนเกิดอารมณ์โกรธ

คุณจะไม่มีเป้าหมายอื่นใดยิ่งไปกว่า

อยากระบายโทสะ อยากเห็น ‘มัน’ โดนลงโทษ

หรืออย่างน้อยอยากให้คนผิดได้รับความเจ็บปวด

ซึ่งก็ไม่มีอะไรง่ายกว่าอ้าปากด่าๆๆ

จนกว่าตัวเองจะรู้สึกเหนื่อย

หรือจนกว่าจะเห็นคนถูกด่าอยู่ในสภาพย่อยยับอับปาง

ภาพเป้าหมายในใจยิ่งชัด

ใจคุณจะยิ่งเย็น นิ่ง ไม่สับสน

ไม่อึงอลไปด้วยคำด่าสารพัดชนิด

จิตพร้อมจะฉลาด รู้ทิศรู้ทางไปให้ถึงเป้าหมาย

เริ่มจากการเลือกใช้คำเพื่อเข้าเป้าแบบตรงไปตรงมา

แต่ไม่จู่โจมจนน่าตกใจ

สามารถคุมโทนเสียงหนักเบาให้เหมาะกับจังหวะ

แต่ไม่ถึงขั้นให้รู้สึกว่าชวนเขาเล่นละครเวทีกัน

จากนั้นก็อาศัยหลักของการเจริญสติไปเรื่อยๆ

คือ สังเกตใจตัวเองเป็น

และอ่านปฏิกิริยาอีกฝ่ายออก

แค่ระลึกบ่อยๆว่า

สติยังอยู่กับตัวเพื่อเอาสิ่งที่ต้องการหรือเปล่า

สังเกตจากใจตัวเองก่อน

ถ้าอึงอล สับสน ไม่รู้ว่าจะพูดอะไรดี

มักมีคำด่า คำเสียดแทง หรือคำเค้นคอผุดขึ้นมา

แต่ถ้าสงบ ยังจับเป้าหมายได้ชัด

คุณจะรู้ตัวว่าพูดไปถึงไหนแล้ว และต้องพูดอะไรต่อ

ถ้าพูดแล้วใจสงบ มีสติ

คุณจะมีความสามารถสำเหนียกสัมผัสปฏิกิริยาจากอีกฝ่าย

พูดคำไหนแล้วเขายอมรับ ยอมฟัง

พูดคำไหนแล้วเขาแอบคิดโต้แย้ง ต่อต้าน

พูดคำไหนแล้วเขาสำนึก ได้สติ

พูดคำไหนแล้วเขาโมโห เก็บกด เจ็บแค้น

คุณจะ ‘รู้สึก’ ได้หมด

ยิ่งอ่านปฏิกิริยาคนอื่นออกได้กระจ่างขึ้นเท่าใด

คุณจะยิ่งฉลาดในจังหวะจะโคน

ฉลาดในการพูดเพื่อสิ่งที่ต้องการมากขึ้นเท่านั้น

หรือกระทั่งรู้ชัดเดี๋ยวนั้นเลยว่าคำใด

พูดแล้วทำให้อีกฝ่ายจำกลับไปคิด

รู้ทีเดียวว่ายิ่งคิดถึงคำโดนๆบ่อยเท่าไร

แนวโน้มพฤติกรรมจะยิ่งปรับเปลี่ยนไปเท่านั้น

สรุปคือ ตั้งต้นจากการสังเกตใจตัวเอง

แล้วต่อยอดเป็นการสังเกตใจคนอื่น

แต่ถ้าสะกดใจตัวเองไม่ได้

ก็ไม่มีทางสะกดใจคนอื่นอยู่

คนสะกดใจไม่อยู่ จะไม่ได้สิ่งที่ต้องการ

แถมอาจได้สิ่งที่ไม่ต้องการตามมาอย่างคาดไม่ถึงด้วย!

ดังตฤณ

เมษายน ๕๙