ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ - ฉบับที่ ๔๑๑

 ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ ฉบับที่ ๔๑๑

กันยายน ๒๕๖๕

เมื่อเกิดนิมิตขึ้นในขณะนั่งสมาธิ ควรทำอย่างไร

ถาม – ดิฉันเพิ่งเริ่มปฏิบัติธรรมอย่างจริงจัง แต่ครั้งหนึ่งในขณะที่นั่งสมาธิ
เกิดความรู้สึกเหมือนมีมือมาสัมผัส ดิฉันตกใจแล้วก็เลิกปฏิบัติไปเลย
อย่างไรจึงจะกลับมานั่งสมาธิได้โดยไม่มีความกลัว และมีความก้าวหน้าทางธรรมคะ

ตอบ - ความตกใจหรือว่าอะไรก็แล้วแต่ที่มากระทบ
ขอให้มองอย่างนี้นะ ว่าเป็นลักษณะของจิตที่หดตัว
ท่องไว้นะ ตรงนี้เป็นคีย์เวิร์ด (keyword) นะครับ
ความตกใจคือลักษณะของจิตที่หดตัว มันจะได้ไปสังเกต
เวลาที่คุณบอกว่ามีสมาธิ พอตอนที่เราเป็นสมาธิ
จะรู้สึกว่ามีมือหรือมีอะไรมากระทบก็ตาม
บางทีเป็นแค่ความคิด หรือว่าเป็นแค่ภาพ หรือว่าเป็นนิมิตที่แจ่มชัดนะครับ
นิมิตเนี่ยเขารวมถึงสัมผัสด้วยนะ สัมผัสที่มาโดนเนื้อตัว
หรือว่ากลิ่น หรือว่าเสียง อะไรก็แล้วแต่
เขารวมเรียกนิมิตสมาธิหมด

นิมิตสมาธิ ถ้าหากว่ามาทำให้เราตกใจ
นั่นหมายความว่าจิตของเราเปลี่ยนหรือแปร
จากสภาวะที่มันตั้งอยู่ หดตัวลงกลายเป็นหดตัวลง
ทำความเข้าใจไว้อย่างนี้นะครับ
พอเกิดขึ้นอีกครั้ง คุณจะได้เกิดข้อสังเกตโดยไม่มีอาการหวาดหวั่น
เห็นแค่ว่าตอนที่ตกใจ มันก็เป็นแค่ภาวะจิต
ที่เปลี่ยนจากอาการตั้งอยู่ เบ่งบานออกไป
หรือว่ามีอาการตั้งทรงอยู่ กลายเป็นบีบเข้ามา หดตัวเข้ามา
เท่านั้นเอง ไม่ได้มีอะไรที่มันน่ากลัวอยู่จริงๆ เข้าใจไหมครับ

คือตอนนี้ฟังอยู่เนี่ย มันไม่เกิดอะไรขึ้น
เพราะว่ามันยังไม่ได้เห็นว่าจะเป็นอย่างไรนะ
แต่ว่าพอคุณลองไปทดลองทำดู เวลาที่เกิด
ไม่ต้องเป็นมือมากระทบ หรือมีนิมิตอะไรชัดก็ได้
เอาแค่อยู่ๆ รู้สึกว่าใจมันหวิวๆ มันเหมือนจะวูบดิ่ง
หรือมีอาการกลัวอะไรขึ้นมาก็แล้วแต่
ลองไปสังเกตดู บอกตัวเองแค่ว่านี่เป็นแค่ภาวะทางใจ
ที่เปลี่ยนจากกว้างเป็นแคบ เปลี่ยนจากตั้งมั่นเป็นกระตุกหดแคบ
เปลี่ยนจากกว้างเป็นหดแคบ เปลี่ยนจากที่มันทรงอยู่เป็นกระตุก
แค่นี้ ดูเป็นภาวะทางจิต แล้วมันจะเกิดปัญญาขึ้นมาทันทีเลย
แล้วจะเกิดความก้าวหน้าขึ้นมาทันทีด้วยเช่นกัน
ทุกครั้งที่เกิดภาวะหวั่นไหวอะไร หรือโคลงเคลง
หรือจากที่มันเป็นสมาธิ แปรเป็นรูปแบบอื่น
มองเป็นจิตให้หมด แล้วคุณจะได้ความก้าวหน้าที่คนอื่นได้ได้ยาก

บางคนมาติดหลงอยู่กับเรื่องของนิมิต
หรือว่าของปรากฏการณ์แบบนี้ครึ่งชีวิต ๒๐ ปี ๓๐ ปี ไม่ได้ปัญญาอะไรเลย
แต่พอมาพิจารณาว่านี่สักแต่เป็นสภาพของจิต
มันเปลี่ยนไปให้ดู มันแปรปรวน มันมีความต่างไปให้เห็นอยู่ชัดๆ
แค่นี้สติแบบพุทธเกิดขึ้นทันทีเลย
แล้วมันก็จะเฝ้าสังเกตจับจุดถูก
ว่าเวลาจะดูจิต จับจุดตอนที่มันเปลี่ยน
จับจุดตอนที่มันต่างไปจากภาวะเดิม
แล้วมันจะค่อยๆ รู้สึกขึ้นมาว่าภาวะของจิตหรือว่าจิตทั้งดวง
มันไม่ใช่เรา มันเป็นแค่ภาวะชั่วคราวทางธรรมชาติ
อันนี้คือแนวทางนะครับ