ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ - ฉบับที่ ๓๘๒
ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ ฉบับที่ ๓๘๒
กรกฎาคม ๒๕๖๔
ถ้าภาวนาได้ดีแล้ว เมื่อนอนหลับจะยังฝันอยู่หรือไม่
ถาม – ดิฉันภาวนาพุทโธ พร้อมกับดูลมหายใจเข้าออกทุกคืน
เป็นเวลามากกว่า ๒๐ ปี จนเกิดปีติได้เร็ว ลมหายใจเบาจนเหมือนแทบไม่หายใจ
แต่ทำไมดิฉันยังฝันเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ แบบนี้แสดงว่าจิตไม่ได้สงบจริงใช่ไหมคะ
ตอบ - ความฝันเนี่ย เอาอย่างนี้ก่อน
แม้แต่นักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาเรื่องความฝันมา ๓๐ ปี
ศึกษาจริงจัง เก็บตัวอย่างมามากเป็นพันเป็นหมื่นคน
เอามาวิเคราะห์วิจัย เอามาสร้างทฤษฎี สร้างโมเดลอะไรได้มากมาย
ในที่สุดยังบอกเลย บอกว่าความฝันของมนุษย์เป็นสิ่งที่ลึกลับ
แล้วก็ไม่ใช่จะเข้าใจกันได้ง่ายๆ
เอาง่ายๆ อย่าว่าแต่ฝันเลย แม้กระทั่งว่าคำถามง่ายๆ ว่า
ทำไมคนต้องหลับ เป็นโจทย์ที่ยาก
ตอนที่เราเรียนหนังสือกัน สุขศึกษา ตอนเด็กๆ เนี่ย
เขาจะบอกว่าการนอนหลับคือการพักผ่อนที่ดีที่สุด
คนที่ศึกษาเรื่องการหลับและความฝันมามากจริงๆ
เขาบอกว่าตอนหลับมันไม่ได้พักผ่อนนะ สมองทำงานเต็มที่เลยนะ
แล้วสภาวะร่างกายโดยทั่วไป มันก็ไม่แน่เสมอไปว่าจะผ่อนคลาย
อย่างถ้าสมมติว่าฝันวิ่งหนีอย่างนี้
ตื่นขึ้นมามันเหนื่อยยิ่งกว่าวิ่งหนีจริงๆ อีกนะ เพราะมันมีความขวัญเสีย
มันมีอาการตอบสนองทางกายที่ออกทางเครียด หลั่งสารอะไรแย่ๆ ออกมา
สมองไม่เคยพัก สมองของมนุษย์ไม่เคยพัก
แม้แต่ความคิดก็ไม่เคยหยุด มันเป็นกระแส อย่างที่ฝรั่งเขาเรียก
มีศัพท์โดยเฉพาะว่าสตรีม ออฟ คอนเชียสเนส (Stream of consciousness)
ลักษณะการทำงานของสมอง มันมีอาการตื่นอยู่ตลอดเวลา
แม้กระทั่งตอนที่เรารู้สึกว่าเราหลับ
ความคิดจะขาดหายไปจริงๆ
ต่อเมื่อเราสลบ หรือไม่ก็เข้าถึงสมาธิระดับฌาน
ถ้าถึงฌานจริง ความคิดเงียบเลยนะ เงียบกริบเลย ไม่เหลือเลย
ทีนี้อย่างเราภาวนาพุทโธมา แล้วเกิดปีติ เกิดความเบา เกิดอะไรก็แล้วแต่นะ
ตรงนั้นมันเป็นตอนตื่น มันยังเข้าไปไม่ถึงจุดมันที่ลึกลับที่สุดในชีวิตของเรา
คือตอนที่เราหลับแล้วก็ฝัน
ตอนนั้นมันมีอะไรออกมามากมาย ซึ่งไม่ต้องไปวอรี่ (worry)
เราเอาแค่จับสังเกตก็พอว่าที่เราฝันนั้นน่ะ ฝันดีหรือฝันไม่ดี
ถ้าฝันดีนะ แล้วทำให้รู้สึกตื่นมา อารมณ์ดี อารมณ์เบา อารมณ์สบาย
ก็ถือว่าที่ผ่านมาใช้ได้ ภาวนามาใช้ได้
อย่าไปคาดหวังว่าภาวนาได้ดีแล้วจะไม่ฝันนะครับ
เพราะว่าเป็นการที่เราไปกะเกณฑ์สิ่งที่มันลึกลับที่สุดในชีวิต
ให้เป็นไปตามใจของเรา มันทำไม่ได้นะครับ
เอาแค่ว่าเราจะฝันดีก็พอแล้ว
