ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ - ฉบับที่ ๓๓๗

 ดังตฤณวิสัชชา ฉบับเปิดกรุ ฉบับที่ ๓๓๗

ตุลาคม ๒๕๖๒  

เมื่อเกิดความคิดที่เป็นอกุศล ควรทำอย่างไร

ถาม – ถ้ามีสติรู้แล้วว่าตนเองคิดอะไรอยู่ แต่เมื่อเกิดความคิดอกุศลขึ้นมา
ก็ไปยึดว่าเราไม่น่าคิดอะไรแบบนั้นเลย ควรจะแก้ไขอย่างไรคะ

ตอบ - ตรงนี้ก็ต้องให้มีมุมมองนะ
ตั้งมุมมองเห็นรายละเอียดชัดเจนขึ้นนิดหนึ่งว่า
ที่คิดแบบนั้นได้เพราะว่ามีสิ่งที่เรียกว่าสัญญาและสังขาร
สัญญาคือความจำได้หมายรู้นะ
ถ้าจิตละเอียดจริงๆ เนี่ยมันจะเกิดความรู้สึกขึ้นมาว่า
มีความทรงจำแบบหนึ่งผุดขึ้นมาก่อนเนี่ยนะ
บอกว่าความคิดแบบนี้มันเป็นความคิดไม่ดี จำได้ว่าเป็นอกุศล
เนี่ยความจำแบบนั้นมันจะผุดขึ้นมาก่อน
จากนั้นก็ค่อยเกิดความรู้สึกว่าไม่น่าคิดเลยตามมาทีหลัง
มันแยกกันเป็นส่วนๆ

ถ้าเราเห็นได้สองจังหวะนี้ เออ มันจำขึ้นมานะ
คือไม่ต้องไปเอาแบบละเอียดว่า
ณ เวลาเกิดมันเกิดตอนไหนเมื่อไหร่อย่างไรนะ
แต่แค่พิจารณาก่อน ตอนเริ่มต้นเนี่ยอย่าเพิ่งไปเอาตัวสภาวะตรงๆ
ให้พิจารณาก่อนว่า เอ๊ะ! เมื่อกี้เนี่ยตอนที่เรารู้สึกว่าไม่น่าคิดอะไรแบบนั้นเลย
มันเกิดความจำได้ขึ้นมาก่อนใช่ไหม ว่าก้อนความคิดแบบนี้มันไม่ดี
มันเป็นอกุศล มันเป็นของมืด มันเป็นของต่ำ มันเป็นของชั่วช้า
เสร็จแล้วเนี่ยมันก็ค่อยเกิดความรู้สึกขึ้นมาว่าไม่น่าคิดเลย

นี่ตัวนี้แหละ มันก็จะเกิดความเห็นขึ้นมาว่า
ความจำเมื่อครู่นี้ แป๊บหนึ่งมันก็ล่วงไป
มันเปลี่ยน มันคลี่คลาย กลายเป็นความรู้สึกว่าไม่น่าคิดเลย
แล้วตรงความรู้สึกไม่น่าคิดเลยเนี่ย
มันเป็นก้อนขยุกขยุยอะไรอยู่แป๊บหนึ่ง วนเวียนยุ่งเหยิงนะ
อยู่ในใจ อยู่ในขอบเขตของอิริยาบถนี้แหละ
แป๊บหนึ่งไม่กี่ลมหายใจ มันก็ค่อยๆ ซาลง

นี่เรียกว่าเราเห็นสภาวะปรุงแต่ง ทั้งเรื่องของความระลึกได้ว่ามันไม่ดี
ทั้งเรื่องของความเห็นว่ามันเป็นแค่สังขาร สังขารขันธ์
มันเป็นแค่ภาวะปรุงแต่งชั่วขณะหนึ่งว่าไม่น่าคิดเลย
นี่ตัวนี้เนี่ยถือว่าเราได้เห็นสภาวธรรมขั้นที่มันแอดวานซ์ (advance) ขึ้นมาแล้ว
มันจะข้ามความรู้สึกเป็นทุกข์อันเกิด