ดังตฤณ วิสัชชนา ฉบับเปิดกรุ - ฉบับที่ ๒๙๓

ความรู้สึกคุ้นเคยเหมือนเคยฟังเรื่องราวบางเรื่องมาก่อน
ทั้งๆ ที่เพิ่งได้ฟังเป็นครั้งแรก เกิดจากอะไร

ถาม – ดิฉันไม่เคยได้อ่านหรือฟังนวนิยายเรื่องกรรมพยากรณ์ ตอน ชนะกรรม
แต่พอได้ฟังเสียงอ่านนวนิยายเรื่องนี้ กลับรู้สึกคุ้นเคยเหมือนได้ฟังมาก่อน
อย่างนี้หมายความว่าอย่างไรคะ

ตอบ- เรื่องของความคุ้นเคยเนี่ย
มันเชื่อมโยงกับอดีตสัญญาเสมอนะครับ
ไม่มีความรู้สึกคุ้นเคยใด เกิดขึ้นโดยบังเอิญ
มันจะต้องมีอะไรบางอย่างที่ฝังอยู่ในความทรงจำของเรา
หรือว่ามีอะไรสักอย่างกระตุ้นเตือน
ให้นึกถึงบางสิ่งที่เรารู้จักหรือว่าคุ้นอยู่แล้ว
ยกตัวอย่างเช่น อาจจะได้ยินมาหลายปี
ว่าคนโน้นคนนี้พูดถึงละครกรรมพยากรณ์
หรือว่าพูดถึงนิยายตอนที่มันเป็นหนังสือกรรมพยากรณ์
เก็บเล็กผสมน้อยมาทีละนิดทีละหน่อย ฟังเขาพูดโน่นนิดนี่หน่อยนะ
ก็อาจกลายเป็นความรู้สึกว่าเรารู้จักเรื่องนี้มาระยะหนึ่ง
พออ่าน มันก็เลยเข้าทาง

เอาเป็นว่าสรุปคำตอบก็คือถ้าหากว่าเรารู้สึกคุ้นเคยกับอะไรก็ตาม
ส่วนใหญ่เนี่ยมันจะไปเชื่อมโยง
กับสิ่งที่เราเคยพบเคยเจอ เคยเห็น เคยได้ยินมาก่อนแล้ว
แล้วความรู้สึกที่มันเกิดขึ้น มันเป็นไปในทำนองเดียวกัน
ตามหลักการของขันธ์ ๕ เนี่ย
มีการกระทบกระทั่งบางอย่างเกิดขึ้นทางตา ทางหู หรือว่าทางสัมผัส
หรือแม้กระทั่งความคิดอยู่ก่อน
แล้วกระทบนั้นเนี่ยไปก่อความรู้สึกเป็นสุขเป็นทุกข์

คือความรู้สึกเป็นสุขเป็นทุกข์เนี่ยไม่ใช่อะไรมากหรอก
ก็แค่ความรู้สึกว่าตอนนี้เราสบายอยู่ สบายที่จะได้รับสัมผัส
หรือว่ามีความอึดอัดกระสับกระส่ายที่จะต้องรับสัมผัสแบบนั้น
แล้วความรู้สึกที่เกิดขึ้น เป็นอึดอัดหรือสบายนั่นแหละ
มันก่อให้เกิดความทรงจำ
มันก่อให้เกิดความรู้สึกเกี่ยวกับสิ่งนั้น ผัสสะกระทบแบบนั้น
พอมันเป็นตัวความทรงจำแล้ว
เมื่อเราไปกระทบสิ่งอื่นในวันต่อๆ มา
แล้วไปเรียกเอาความรู้สึกแบบเดียวกัน
คือมันจูนกันได้ความรู้สึกแบบเดียวกันเป๊ะขึ้นมาเนี่ย
มันก็จะเกิดความรู้สึกราวกับว่า
เราเคยพบเคยเจออะไรแบบนี้มาก่อนแล้ว

ยกตัวอย่างเช่น บางคนฝันว่าไปทะเล
หรือว่าฝันว่าทะเลนั้นมีความสวยงาม มีความน่าชื่นใจ
ความน่าชื่นใจตรงนั้นแหละคือความรู้สึกเป็นสุข
มีความรู้สึกว่ามันสบายที่ได้สัมผัสกับทะเล
แล้วเกิดความทรงจำแบบหนึ่งขึ้นมา
ตื่นขึ้นมาก็ลืมแล้ว ตัวความจำนั้นน่ะมันเลือนหายไปแล้วละ
เหมือนกับไม่มีตัวตนแล้วละ เหมือนกับไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนเลย
เพราะว่าในประสบการณ์ชีวิตจริงๆ เนี่ย
ไม่เคยไปทะเลแล้วเกิดความรู้สึกสดชื่นขนาดนั้นมาก่อน

แต่พอวันต่อๆ มา บางทีไม่ได้ไปทะเลหรอก
บางทีไม่ได้ไปถึงที่ที่มันมีความสดชื่นขนาดนั้น
แต่ว่าอาจจะไปที่โรงหนัง
แล้วเกิดไปกระทบเข้ากับบุคคลหรือว่าฉากที่เขาจัดแสดง
แล้วทำให้เราเกิดความรู้สึกสดชื่นในแบบเดียวกัน
ราวกับว่าได้ไปทะเลเนี่ย
มันก็เกิดความรู้สึกคุ้นว่า เอ๊ะ เมื่อสองสามวันก่อนเนี่ย
ราวกับว่าเพิ่งมาเจอเหตุการณ์อะไรแบบนี้
เจอคนนี้พูดแบบนั้นหรือว่าเจอฉากเหตุการณ์เนี่ยนะ
ฉากเวทีที่เขาจัดขึ้นมาเฉพาะกิจเนี่ย
ราวกับว่าเคยเห็นมาก่อน

ตรงนี้แหละ ก็คือว่าฉากเหตุการณ์
หรือว่าคนที่เราไปพบ เราไปเจอในห้างเนี่ยนะ
มันก่อให้เกิดความรู้สึกสดชื่นแบบเดียวกัน
แล้วมันจูนกันติดกับที่เราเคยฝันว่าไปทะเลมาก่อน
มันก็เลยเกิดความรู้สึกคุ้น
จำไว้ว่าสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกคุ้น
มันก็คือสิ่งที่เรียกว่า อดีตสัญญาถูกดึงกลับมาใหม่นั่นเองนะครับ
ไม่ได้มีอะไรซับซ้อน
ส่วนจะมองเป็นเรื่องที่เราเคยต่อติดมาก่อนในอดีตอย่างไรเนี่ย
คือขอให้มองเป็นอดีตใกล้ไว้ก่อน