ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ - ฉบับที่ ๒๕๓
ทำอย่างไรให้จิตตั้งมั่น
ถาม – ทำอย่างไรให้จิตตั้งมั่นคะ
ตอบ - ก็ง่ายๆ เลยสำหรับคนที่ยังใช้ชีวิตแบบโลกๆ อยู่นะ
พูดคำไหนคำนั้นนะ อย่าเป๋นะ
เพราะพูดคำไหนแล้วไม่ทำคำนั้นเนี่ย
ก็คือการที่จิตปรุงแต่งไปแบบหลากหลายนะครับ
แล้วความตั้งมั่นเนี่ยไม่เกิดขึ้นในจิตที่หลากหลายหรอก
แต่ความตั้งมั่นจะเป็นเพื่อนเป็นพวกเดียวกันกับจิตที่มีใจเดียว
จิตที่มีลักษณะเป็นหนึ่งเดียว จิตที่มีลักษณะว่าตั้งใจทำอะไรแล้วทำจริง
ไม่โลเล ไม่เหลาะแหละ ไม่ล้มเลิกกลางคันนะครับ
แล้วก็เป็นจิตที่ไม่ทำเรื่องง่ายให้เป็นเรื่องยาก
แต่จะพยายามที่จะทำให้เรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย
เพื่อให้จิตเนี่ยมีอะไรจดจ่ออย่างเดียว
ไม่พยายามที่จะคิดอะไรซับซ้อน
ไม่พยายามที่จะคิดอะไรในลักษณะวกไปวนมานะ
ถ้าหากว่าจิตของเรามีลักษณะความคิดที่เป็นพวกเดียวกัน
กับการเปลี่ยนเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย
อันนี้ก็มีส่วนที่จะทำให้จิตตั้งมั่นได้เหมือนกันนะครับ
เรื่องของความตั้งมั่นของจิตเนี่ย
นอกจากเราจะต้องทำนิสัยในชีวิตประจำวัน
ให้สอดคล้องกับจิตที่ตั้งมั่นแล้วนะครับ
ก็จำเป็นที่จะต้องทำให้จิตใจมีความเยือกเย็น จิตใจมีความสว่างด้วย
วิธีที่ง่ายที่สุด ลัดสั้นที่สุดที่พระพุทธศาสนาเนี่ย
เราถือปฏิบัติเป็นธรรมเนียมกันมาก็คือสวดมนต์นะ
สวดมนต์บทที่เย็น บทที่มีความสามารถจะทำให้จิตของเราหลั่งรินเมตตาออกมาได้
นั่นก็คือสวดสรรเสริญพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
เรียกสั้นๆ ว่าบทอิติปิโสนั่นเอง
ถ้าหากว่าใครสวดบทนี้เป็นประจำ ถึงแม้ว่าจะไม่รู้คำแปลเลย
ก็จะมีความรู้สึกถึง สัมผัสถึงความศักดิ์สิทธิ์ สัมผัสถึงสิ่งที่อยู่สูง
และใจที่ผูกกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์คือใจที่สว่าง
ยิ่งถ้าหากว่าเราสามารถจะเปล่งเสียงเต็มปากเต็มคำนะ
อิติปิโส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา
ถ้าทำได้ เปล่งเสียงเต็มปากเต็มคำได้
จิตก็จะมีความรู้สึกผูกพัน
จิตจะมีความรู้สึกว่าถูกปรุงแต่งด้วยแก้วเสียงที่เป็นกุศล
ยังจิตให้เป็นกุศลมากขึ้นๆ
แล้วถ้ายิ่งสวดหลายรอบ
แต่ละรอบดูไปด้วยว่าจิตมีความฟุ้งซ่านหรือไม่มีความฟุ้งซ่าน
ต่างกันกับรอบก่อนๆ อย่างไร เปรียบเทียบไป
ปัญญามันเกิดแล้วเนี่ย ก็กลายเป็นปัจจัยของความตั้งมั่นขึ้นมาได้มาก
จะสังเกตว่าคนที่สวดอิติปิโสบ่อยๆ
เวลาลงนั่งทำสมาธิ เวลาที่ดูลมหายใจเข้าออกเนี่ย
จะรู้สึกว่าสามารถอยู่กับลมหายใจ ผูกพันกับลมหายใจได้ง่าย
นั่นเพราะอะไร เพราะว่าจิตมีความพร้อมที่จะดู
คนที่ทำสมาธิไม่ค่อยได้เนี่ย ส่วนใหญ่ไม่ใช่อะไรหรอก
เพราะว่าจิตไม่มีความพร้อมจะดูนั่นเอง
จิตไม่มีความเยือกเย็นพอ จิตยังมีความฟุ้งซ่านซัดส่าย
หรือมีความโลภอยากได้ความนิ่ง อยากกำจัดความฟุ้งซ่านมากเกินไป
จนกระทั่งมันเป็นต้นเหตุของความฟุ้งซ่านขึ้นมาซ้อนๆ กันไปอีกนะครับ
