เพื่อนธรรมจารี - ฉบับที่ ๓๖๘

 งดงาม  

  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

เริ่มต้นปีใหม่ด้วยความไม่ประมาท

ในช่วงนี้ประเทศไทยอยู่ระหว่างการระบาดรอบใหม่ของไวรัส Covid-19
โดยที่เราไม่ได้เรียกการระบาดในรอบนี้ว่าระลอกที่สอง
เนื่องจากในทางวิชาการแล้ว “อัตราป่วยระลอกสอง หมายถึง
อัตราร้อยละของผู้สัมผัสโรคที่มีภูมิไวรัสเกิดป่วยเป็นโรคขึ้นมา
ภายหลังไปสัมผัสผู้ป่วยกลุ่มแรก”
(จากหนังสือตำราระบาดวิทยาสำหรับ
นักศึกษาแพทย์และนักศึกษาวิทยาศาสตร์สุขภาพ
โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์พันธ์ชัย รัตนสุวรรณ)
ซึ่งในการระบาดรอบนี้ ไม่ได้เกิดจากการสัมผัสกับผู้ป่วยในรอบที่แล้ว
แต่เป็นการระบาดเข้ามาใหม่ในประเทศไทย และได้กระจายไปหลายจังหวัด
โดยมีแนวโน้มรุนแรงยิ่งกว่าการระบาดในรอบที่แล้วช่วงต้นปี ๒๕๖๓

ในช่วงสถานการณ์การระบาดของไวรัส Covid-19 เช่นนี้
เราย่อมควรจะใช้ชีวิตอยู่ในความไม่ประมาทครับ
ใน “อัปปมาทสูตร” (พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต)
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนว่า รอยเท้าของสัตว์ทั้งหลายที่เที่ยวไปบนแผ่นดิน
เหล่าใดเหล่าหนึ่ง รอยเท้าเหล่านั้นทั้งหมด ย่อมถึงความรวมลงในรอยเท้าช้าง
รอยเท้าช้าง โลกกล่าวว่าเป็นยอดของรอยเท้าเหล่านั้น
เพราะความเป็นของใหญ่ แม้ฉันใด
กุศลธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล
กุศลธรรมเหล่านั้นทั้งหมด มีความไม่ประมาทเป็นมูล ประชุมลงในความไม่ประมาท
ความไม่ประมาท บัณฑิตกล่าวว่า เป็นยอดของกุศลธรรมเหล่านั้น
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=24&A=567&Z=614&pagebreak=0

ในช่วงสถานการณ์ของการระบาดรอบใหม่ของไวรัส Covid-19 นี้
เราพึงนำความไม่ประมาทมาปรับใช้ได้ในหลายเรื่อง กล่าวคือ

๑. ไม่ประมาทในเรื่องป้องกันตนเองจากการระบาด
เราพึงติดตามและปฏิบัติตามคำแนะนำของภาครัฐอย่างเคร่งครัด
ในเรื่องการป้องกันตนเองจากการระบาดนี้ เช่น
สวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งเมื่อออกจากบ้าน ล้างมือบ่อย ๆ
กินอาหารปรุงสุก หลีกเลี่ยงสถานที่ชุมชนหรือสถานที่เสี่ยง
ไม่ใช้ของร่วมกับผู้อื่น เมื่อกลับถึงบ้านให้อาบน้ำทันที เป็นต้น

การที่เราป้องกันตนเองจากการระบาดนี้
นอกจากจะเป็นการช่วยเหลือตนเองแล้ว
ยังเป็นการช่วยเหลือคนอื่น ๆ และสังคมส่วนรวมด้วย
เพราะหากเราติดเชื้อเพียงหนึ่งคนก็ตาม
เมื่อติดเชื้อแล้ว ก็มีโอกาสที่เราจะเป็นคนแพร่เชื้อไปให้คนใกล้ตัว
และแพร่เชื้อไปให้บุคคลอื่น ๆ จำนวนมากที่อยู่ในสถานที่เดียวกันกับเรา
ทำให้บุคคลอื่น ๆ ต้องติดเชื้อ หรือถูกกักตัวไปแล้ว
และทำให้สังคมส่วนรวมต้องเดือดร้อนไปด้วย
โดยเราย่อมจะเห็นตัวอย่างที่เกิดขึ้นจริงแล้วว่า
การติดเชื้อของคนเพียงจำนวนไม่กี่คน
สามารถส่งผลกระทบร้ายแรงต่อเศรษฐกิจของบางจังหวัดได้
โดยยอดจองโรงแรมที่พักได้ลดลงอย่างมากส่งผลเสียหายรุนแรง

๒. ไม่ประมาทในเรื่องรักษาสุขภาพกายให้แข็งแรง
เราพึงรักษาสุขภาพกายให้แข็งแรง ซึ่งเมื่อสุขภาพกายแข็งแรงแล้ว
ก็ย่อมจะช่วยลดปัญหาในด้านอื่น ๆ แก่เราเองได้ เช่น
ช่วยให้เราสามารถทำงานเลี้ยงชีพได้ตามปกติ
และช่วยให้โอกาสติดเชื้อของเราลดลงด้วย
โดยในการรักษาสุขภาพกายให้แข็งแรงนี้
เราพึงหลีกเลี่ยงการประพฤติใด ๆ ที่ทำแล้วเสียสุขภาพ
เช่น การทำงานหนักเกิน การทานอาหารมากเกิน การนอนดึก เป็นต้น

๓. ไม่ประมาทในเรื่องรักษาสุขภาพใจให้แข็งแรง
เราพึงรักษาสุขภาพใจให้แข็งแรง ซึ่งเมื่อสุขภาพใจแข็งแรงแล้ว
ก็ย่อมจะช่วยลดปัญหาในด้านอื่น ๆ แก่เราเช่นกัน เช่น
ช่วยให้เรามีกำลังใจที่จะหาเลี้ยงชีพสู้ในสภาวการณ์ไวรัสระบาด
และช่วยส่งเสริมให้เรามีสุขภาพกายที่ดีด้วย
เพราะหากจิตใจเครียดมาก ก็ย่อมส่งผลเสียต่อร่างกายด้วย
ในการรักษาสุขภาพกายให้ใจนี้
เราพึงหลีกเลี่ยงเหตุปัจจัยต่าง ๆ ที่จะทำให้เรารู้สึกเครียดเกิน
เราควรจะฝึกเจริญสติ และแบ่งเวลาทำความสงบแก่จิตใจ
ให้จิตใจได้พักผ่อน ก็จะช่วยทำให้สุขภาพใจแข็งแรง

๔. ไม่ประมาทในเรื่องเศรษฐกิจ
เราพึงไม่ประมาทในเรื่องของเศรษฐกิจ
ซึ่งการระบาดของไวรัส Covid-19 ได้ส่งผลกระทบร้ายแรง
ต่อเศรษฐกิจทั่วโลก รวมถึงเศรษฐกิจประเทศไทยด้วย
เราจึงไม่ควรประมาทในเรื่องของเศรษฐกิจ
โดยควรศึกษาและนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิต กล่าวโดยย่อคือ
•    ทางสายกลาง ประกอบด้วย พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี
•    ความรู้ ประกอบด้วย รอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง
•    คุณธรรม ประกอบด้วย ซื่อสัตย์สุจริต ขยันอดทน สติปัญญา แบ่งปัน

๕. ไม่ประมาทในเรื่องประพฤติธรรม
ในสถานการณ์การระบาดของไวรัส Covid-19 เช่นนี้
เราอาจจะติดเชื้อตายก็ได้ หรือคนใกล้ตัวเราอาจจะติดเชื้อตายก็ได้
หรือแม้ไม่ติดเชื้อ เราหรือคนใกล้ตัวก็อาจจะตายเพราะเหตุอื่นใดก็ได้
ดังนั้น เราจึงไม่ควรประมาทในชีวิต และพึงประพฤติธรรมให้สมควรแก่ธรรม
เพื่อเป็นหลักประกันแก่ชีวิตตนเอง

หากเราสามารถดำรงชีวิตให้อยู่ในความไม่ประมาทนี้แล้ว
ย่อมจะเป็นประโยชน์แก่เราเอง และมีส่วนช่วยให้ผ่านวิกฤตินี้ด้วย
ซึ่งเราอาจจะตั้งใจไว้ก็ได้ว่า จะเริ่มต้นปีใหม่นี้ด้วยความไม่ประมาทครับ