ธนาคารความสุข - ฉบับที่ ๑๕๕

บาป บุญ คุณ โทษ

โดย aston27

“พี่คะ หนูตักบาตรมาแต่ลืมอธิษฐาน ลืมกรวดน้ำ จะได้บุญไหมคะ”
“พี่ครับ ถอยรถทับแมวตายโดยไม่ได้ตั้งใจ แต่เพราะไม่เห็น ผมบาปมากไหม”

ในบรรดาคำถามมากมายที่หลั่งไหลมา ในระยะหลัง
เรื่องบุญ บาป กลายเป็นประเด็นฮิตติดชาร์ต FAQ ของผมไปแล้ว
ข้างบนสองคำถามนั่นเป็นแค่ตัวอย่างนะ

ผมพบว่าเรื่องบุญเรื่องบาป
ถ้าทำความเข้าใจความหมายของแต่ละอันให้ตรง
จะหมดสงสัยคลายกังวลไปได้มากครับ

อธิบายแบบง่ายๆซื่อๆบ้านๆ แบบเด็กประถมหัวไวหน่อยพอเข้าใจ
บุญ คือสิ่งที่ทำแล้วใจสูงขึ้น สว่างขึ้น โล่งเบาขึ้น
สำนวนพระท่านว่า ทำแล้วจิตเป็นกุศล

บาป คือสิ่งที่ทำแล้ว จิตใจต่ำลง มืดหม่น หมองลง
สำนวนพระท่านว่า ทำแล้วจิตเป็นอกุศล

ฉะนั้น ใครที่ใส่บาตรแล้วไม่ได้อธิษฐานน่ะ
ถ้าใส่แล้วจิตเบิกบาน ปลื้มใจที่ได้ทำหน้าที่ชาวพุทธ ค้ำจุนพระศาสนา
แบบนั้น บุญเกิดแล้วนะครับ จะอธิษฐานหรือไม่ก็ไม่เกี่ยวกัน

เรื่องกรวดน้ำก็เหมือนกัน ไม่ได้แปลว่าต้องเดี๋ยวนั้นทันที
เหมือนทำงานเสร็จ ได้ค่าจ้างแล้ว จะเก็บไว้ยังไม่ใช้
หรือยังไม่แจกจ่ายให้ใครเดี๋ยวนั้น ก็ไม่หายไปไหน
นึกถึงขึ้นมาเมื่อไหร่ ก็เบิกมาแจกจ่ายได้เดี๋ยวนั้น
ก็บุญน่ะไม่ใช่กะทิ จะได้บูดง่าย เสียไว

หรือจะทำคุณงามความดีอื่นๆ ที่ตั้งใจทำแล้วจิตเบิกบาน เป็นกุศล
ก็เป็นบุญทั้งนั้นนะครับ ไม่ใช่แค่ใส่บาตร ทำทานหรอกนะ

ส่วนบาปก็ตรงกันข้าม ถ้าตั้งใจ เน้นว่าต้องตั้งใจทำ
บาปกรรมนั้นจึงจะสมบูรณ์ ถ้าขาดเจตนาไปตัวหนึ่ง
อย่างมากก็เป็นกรรมธรรมดา เล็กๆน้อยๆ พระท่านเรียก กตัตตากรรม

ไม่ใช่บาป แต่ถามว่าทำไมจิตถึงหมอง เศร้า เป็นอกุศลได้
ตอบว่า เพราะจิตหลงคิดฟุ้งไปในกรรมนั้น แล้วปรุงโทสะ
ไม่ชอบ ไม่พอใจ ไม่ยินดีที่แมวตาย

การปรุงแต่งโดยไม่มีสติรู้ทันนี่ต่างหาก ที่ทำให้จิตเศร้าหมอง

มีข้อสังเกตว่า เจตนาเป็นหัวใจสำคัญว่าอะไรเป็นบาปหรือบุญ
คนสองคนทำกรรมเดียวกัน แต่บุญหรือบาปอาจจะไม่เท่ากัน
เพราะเจตนาต่างกัน ผลที่เกิดกับจิตจึงต่างกัน

เช่นคนแรกใส่บาตรไป ใจหลงไปในความโลภ
ว่าคงจะถูกหวยเด็ดสักงวด ชาติหน้าจะสวยจะรวย จะไปสวรรค์

อีกคนใส่บาตรด้วยสติ ใส่ด้วยศรัทธาในพระศาสนา
ไม่ได้คิดว่าจะต้องได้อะไร ไม่คิดกระทั่งว่า มันจะเป็นเรื่องสูงส่งอะไร
คงพอเห็นภาพว่ามันต่างกันยังไงนะครับ

หรือคนที่ขับรถทับแมวทับหมา แต่ไม่เจตนา
กับแกล้งขับชนเพื่อความสะใจ เพราะมันชอบขี้หน้าบ้าน
กรรมเดียวกัน หมาแมวตายเท่ากัน แต่บาปไม่เท่ากัน

ฉะนั้น อะไรที่เป็นบุญย่อมให้คุณ ถึงมีคำว่า “บุญคุณ”
อะไรที่เป็นบาปย่อมให้โทษ เป็นผลร้ายต่อชีวิตเรา

แต่เชื่อว่าคนที่อ่าน “ธรรมะใกล้ตัว” เป็นประจำ
คงไม่มีใครเจตนาทำบาปหรอกนะครับ

สุขสันต์วันที่ยังมีเวลาให้เจริญสตินะครับ ^^